Poznań Kobylepole Wąskotorowy – zabytkowa, nieczynna obecnie stacja kolei wąskotorowej o rozstawie szyn 1000 mm, będąca stacją początkową na trasie do Środy Wielkopolskiej i Zaniemyśla (wchodząca w skład Średzkiej Kolei Powiatowej).
Poznań Kobylepole Wąskotorowy - historia powstania stacji
W drugiej połowie XIX wieku na świecie nastąpił gwałtowny rozwój kolei. Coraz sprawniejsze parowozy biły kolejne rekordy prędkości. Błyskawicznie wzrastał tonaż prowadzonego koleją transportu.
W 1861 r. we Francji spopularyzowano koncepcję rozwoju transportu podmiejskiego za pomocą kolei wąskotorowych. Następnym krajem były Niemcy, gdzie perfekcyjnie wykorzystano wszelkie dobrodziejstwa oferowane przez tę formę przewozu.
Jedną z najważniejszych zalet kolei o zwężonym rozstawie torów były kilkukrotnie niższe koszty budowy i eksploatacji (w porównaniu do kolei normalnotorowej). Ogromną zaletę stanowiło też szybsze tempo budowy i mniejsze od standardowych łuki toru dzięki którym kolej wąskotorowa mogła dotrzeć w miejsca do tej pory niedostępne.
Na mocy ustawy z 28 lipca 1892 („Gesetz über Kleinbahnen und Anschlußbahnen” – Ustawa o kolejach znaczenia miejscowego), która umożliwiała państwowe dofinansowanie prywatnych i samorządowych przedsięwzięć kolejowego transportu wąskotorowego, w roku 1898 z inicjatywy właścicieli majątków ziemskich na trasie z Poznania do Środy rozpoczęto budowę łączącej te majątki linii kolejowej.
Skład kolei normalnotorowej na stacji w Kobylimpolu – fotografia z 1941 r.
Pierwsze prace geodezyjno – ziemne rozpoczęto na średzkiej kolejce latem 1898 roku, a 23 czerwca 1902 roku linię wraz z widoczną na zdjęciu stacją w Kobylimpolu oddano do użytku. Powstała tu parowozownia z obrotnicą, warsztaty naprawcze, budynek dworcowy z peronem, magazyny oraz dwa domy mieszkalne i gospodarcze dla pracowników (widoczne w lewym górnym narożniku archiwalnej fotografii).
Parowozownia w Kobylimpolu – 2 marca 2014 r.
Stacja w Kobylimpolu - marzec 2014 r.
Budynek dworca oddany do użytku w 1906 roku. Znajdowały się tu pomieszczenia biurowe oraz kasy i poczekalnia dla podróżnych. Obecnie budynek znajduje się w rękach prywatnego właściciela, który mimo wysokich kosztów remontów pod okiem konserwatora zabytków stara się przywrócić obiekt do dawnej świetności.
Na kolejnych zdjęciach zwrotnik rozjazdu dawniej zainstalowany kilka metrów od budynku, na zwrotnicy linii normalnotorowej.
Parowozownia i warsztaty naprawcze
W pobliżu dworca usytuowano budynki zaplecza technicznego. Laboratorium uzdatniające wodę do parowozów, hale mieszczące warsztaty naprawcze, węglarnię oraz główną parowozownię obsługującą zarówno parowozy normalno- i wąskotorowe.
Jeszcze kilka lat temu wnętrza obiektów były dostępne dla „zwiedzających”, jednak ich późniejsza, burzliwa historia doprowadziła do decyzji o zamurowaniu wejść i otworów okiennych. Teraz budynki powoli niszczeją poddając się upływowi czasu.
Domy dla pracowników kolei, ul. Folwarczna - ``Kolejka``
Z biegiem czasu i z rozwojem transportu na trasie wąskotorówki przybywało pracowników obsługujących parowozy wraz z całą infrastrukturą linii kolejowej. Zatrudnienie znajdowało tu przeciętnie około 100 osób.
W 1903 roku przy ulicy Folwarcznej wybudowano dla nich dwa bloki mieszkalne. Budynki stoją tam w niewiele zmienionym stanie do dnia dzisiejszego, a miejsce to było i jest jeszcze czasami nazywane „Kolejką”.
